Güneş enerjisi sistemleri temelde üç ana ekipmandan oluşmaktadır.
• Güneş panelleri
• Eviriciler
• Taşıyıcı konstrüksiyon
Güneş Panelleri
Güneş enerjisi santrallerinin ana ekipmanı güneş panelleridir. Güneş panelleri, içlerinde yarı iletken Silikon, Galyum gibi maddeler içerirler. Güneş panelinin üzerine düşen ışınlardaki radyasyon bu yarı iletken malzemelerin atomlarını hareket ettirerek elektronları serbest bırakır ve hareket eden elektronlar DC güç üretir. Kendi içlerinde, verimlilikleri ve çalışma prensibinde küçük farkları sebebiyle, monokristal, polikristal, half-cut, PERC (Passivated Emitter and Rear Cell) ve thin layer olarak sayabileceğimiz birçok panel tipi bulunmaktadır. Aşağıda genel hatlarıyla inceleyeceğimiz bu panel tipleri, fiyat ve üretebildikleri enerji bakımından farklılık göstermekte ve bu sebeple de mali fizibilite aşamasında en uygun seçeneğin yatırımcı ile birlikte seçilmesi gerekmektedir.
1. Monokristal Güneş Paneli
2. Polikristal Güneş Paneli
3. Half-Cut Güneş Paneli
4. Thin Layer Güneş Paneli
5. Esnek Güneş Paneli
Monokristal Güneş Paneli :
En Verimli Solar Panel Türüdür.Bu güneş paneli türü, küçük alanda büyük enerji üretir. Monokristal güneş panellerinin en verimli güneş paneli olmasının yanında fiyatlarınında diğer güneş panellerine göre biraz daha yüksektir.
Polikristal Güneş Paneli :
Güneş panelleri arasında en ucuz olanıdır. Polikristal güneş paneli, piyasanın büyük bir çoğunluğunu oluşturmaktadır. Güç/Maliyet açısından en dengeli olan güneş panelidir.
Half Cut Güneş Paneli:
Half Cut Güneş Paneli diğer güneş panellerine göre az ışık gibi az elektirk üretilen koşullarda daha verimli çalışırlar.Half Cut Güneş Paneli, gölgeleme etkilerinden diğer panellere nazaran daha az etkilenirler
İnce Film Güneş Paneli :
Diğer güneş panelli çeşitlerine göre daha hafif ve incedirler . İnce film güneş paneli, en az kullanılan güneş paneli çeşididir. Tercih edilmemesinin başlıca sebebi veriminin düşük olmasıdır.
Esnek Güneş Paneli :
Esnek güneş paneli adından da anlaşılacağı gibi belirli bir esneklik sevyesine sahip olan güneş paneli türüdür. Esnkelik özelliğinin yanın da verimli ve uzun ömürlü olması da tercih edilme sebebini arttırmaktadır.
Eviriciler (Inverter)
Güneş panellerinde üretilen DC ( Doğrudan Akım) gücü, evlerimizdeki birçok elektrikli aletin çalışma prensibi olan AC güce çeviren cihaz eviricidir.
Doğrudan akım ve alternatif akım farkı için (bknz.)
Yenilenebilir enerji kaynakları için kullanılan eviriciler ise Off-Grid ve On-Grid olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
On-Grid Eviriciler:
Şebeke ile paralel çalışmaktadır. On-grid eviriciler, lisanssız güneş enerjisi santrali yönetmeliğinde faydalanılan mahsuplaşma yöntemi için kullanılan evirici tipidir. Bu yolla güneşin olduğu anlarda elektrik üretimi yapılarak, önce öz tüketim için harcanmakta fazlası ise şebeke verilmektedir. Güneş olmadığı anlarda ise, sistem için gerekli olan elektrik şebekeden sağlanmaktadır.
Şebekeye bağlanan on-grid eviriciler ise kendi aralarında, merkezi inverter, dizi inverter ve mikro inverter olarak üç alt başlığa ayrılmaktadır. Bu konuda detaylı bilgi almak için; bknzç Çatı GES sistemleri için doğru inverter seçimi
Off-Grid Eviriciler:
Şebekeden bağımsız çalışmaktadır. Uygulama alanları, tarım arazileri ve şebekeden uzak dağ evleridir. Güneş enerjisinden üretilen elektrik enerjisi bir akü yardımıyla depolanmaktadır.
Taşıyıcı Konstrüksiyon
Güneş enerjisi sistemlerinde, en az öneme sahip görünmesine karşın sistemin uzun yıllar sorunsuz kullanımı açısından, doğru seçilmiş bir konstrüksiyon sistemi hayati önem taşımaktadır. Çatının taşıma kapasitesi ve maliyetler göz önünde bulundurularak genellikle seçilen malzeme alüminyumdur. Panel ve konstruksiyon sistemlerinin çatılara bindirdiği yük miktarı 13 Kg/m2’dir.
Çatı Ges Uygulamalarında, dikkat edilmesi gereken konu, konstrüksiyonun çatının rüzgar ve kar yüküne uygun dayanımda olmasıdır. Ancak bunun yanında da maliyetler göz önünde bulundurularak fiyat/kalite açısından optimum değerlere ulaşılması gerekmektedir.
Aluminyum konstrüksiyon sistem seçerken bir diğer önemli kriter ise, çatının tipidir. Çatı tipleri;
1.Trapez Çatı
Çelik karkas üzerine serilmiş olan 0,5 mm kalınlığında bir saçtan oluşan çatı tipidir.
2. Sandviç Panel
Trapez çatıdan farklı iki saç arasında poliüretan bir izolasyon malzemesi bulunmasıdır. Trapez ve sandviç panel çatılar ülkemizde en fazla tercih edilen çatı tipidir.
3. Düz Çatı
Çelik karkas üzerine serilmiş olan 0,5 mm kalınlığında bir saçtan oluşan çatı tipidir.
4. PVC Membran Çatı
5. Kenet Çatı
olmak üzere beş ana başlıkta toplanabilir.
Burada esas olan soru; çatı için uygulama yöntemi ve uygulanacak olan alüminyumun kalınlıklarının ve ağırlıklarının belirlenmesinde dikkat edilecek kriterler nelerdir;
• Çatının ve binanın yaşı
• Rüzgar ve kar yükleri
• Endüstriyel tesislerde çatıya gezer vinç ve benzeri ekstra bir yük olup olmadığı
• Bölgenin iklim ve rüzgar koşulları
Bu kriterler gözününde bulundurularak, çatınıza kurulacak konstrüksiyon tasarımı ve uygulama yöntemi, kurduğunuz sistemin uzun yıllar sorunsuz çalışmasını sağlayacaktır.