Çatı GES Sistemleri ve Mahsuplaşma

12 Mayıs 2019 yılında çıkan Lisanssız Güneş Enerjisi yönetmeliği çatılarına 5 MW’a kadar güneş enerjisi sistemi kurmak isteyen, mesken, ticarethaneler ve sanayi tesislerine ürettiği elektriğin öz tüketimde kullanılmasını ve üretim fazlası elektriğin 10 yıllık boyunda, tüketicinin tarifesindeki birim fiyattan satın alınmasını kapsamaktadır.

Yönetmeliğin Temel Amacı

•             Tüketim noktasında üretim yapılarak, enerji naklinde yaşanan kayıp/kaçakların önüne geçilmesi,

•             Şirket kurma ve lisans alma gibi bürokratik engellerin kaldırılarak küçük ölçekli yatırımcıların önünün açılması,

•             Aylık mahsuplaşma kapsamında, ay içerisinde ürettiği elektriğin tükettiği elektrikten düşülmesi, fazlası olması durumunda, dağıtım şirketi tarafından, ham enerji birim fiyatından satın alınmasıdır.

Bu noktada, aylık mahsuplaşma, çatısına güneş enerjisi kurmak isteyenler için ne değiştirdi, kısaca bahsetmekte fayda var. İlk değişiklik olarak, Mayıs 2019’dan önce, mahsuplaşma aylık baz yerine saatlik bazda yapılıyordu. Örnek olarak meskenleri alırsak, elektriğin esas tüketildiği zaman dilimi güneş batmasından gece yarısına kadar olan zamandır. Tam tersi olarak, güneş enerjisinden elektrik üretebileceğimiz zaman ise, gündüz saatleridir. Bu sebeple, yönetmeliğin eski halinde, üretim fazlası elektriğin diğer zaman dilimlerinde kullanılamaması yatırımcı için olan avantajı ortadan kaldırıyordu. Ancak aylık mahsuplaşma sayesinde, üretim – tüketim farkı tüm ay içinde değerlendirildiğinden, tüm ay içerisindeki üretiminiz tüketimimizle mahsuplaşmaktadır.

Dağıtım Bedelleri

Mahsuplaşmanın yanı sıra, sağlanan bir diğer avantaj ise dağıtım bedelindeki indirimdir. Çatısına güneş enerjisi kurarak, tükettiği veya tükettiğinden fazlasını üreten yatırımcı için çekiş yönlü dağıtım bedelinden %50 indirim uygulanmaktadır.

01/01/2022 tarihinden itibaren değişen yönetmelikle birlikte ürettiğimiz fazla elektriği şebekeye satarken çekiş yönündeki indirimsiz dağıtım bedeli fiyatı üzerinden şebekeye sattığımız elektrik kadar dağıtım bedeli ödemekteyiz.

Tüketim > Üretim ise;

Ancak eğer tüketimimiz üretimimizden fazla ise, tüketim – üretim farkı için güneş enerjisiz senaryo baz alınır ve dağıtım bedelinde indirime gidilmez.

Enerji alış bedellerindeki bir başka hassas nokta ise, tüketiciye yansıyan faturalarda, kdv, TRT Bedeli, Belediye tüketim vergisi, katılım paylarının olması ancak üretim fazlası dağıtım şirketine satılan bedelde bu bedellerin yansıtılmayacak olmasıdır. Özetle, satın aldığımız elektrikte vergi ve eklemeler olacak, ancak bizim sattığımız kısımda bunları ekleyemeyeceğiz.

Buraya kadar anlatılanları bir örnekle açıklarsak herşey daha da netleşecektir.

Sonuçlar

Tablolardan elde edilen verileri özetleyecek olursak, yönetmelikle yatırımcının üretim değerini tüketime eşitlemesini amaçlanmaktadır. Kapasite seçiminde ise bakılması gereken mali fizibilite ve kapasite artışının yatırımcıya uzun vadede faydasının ne olacağıdır. Teknik fizibilite sonrasında, mali fizibilitedeki geri dönüş süresi, net bugünkü değer ve iç borçluluk oranları en doğru seçimi yapmamıza fayda sağlar.